جاذبه‌های تاریخی شهر مهریز

بنای شهر مهریز را به مهرنگار دختر انوشیروان ساسانی نسبت داده اند که در گذشته به نام مهرجرد یا مهریجرد خوانده می شده است. شهر مهریز در حدود ۱۶ قرن قبل (در زمان حکومت ساسانیان) ناحیه‌ای طبیعی در جنوب دشت یزد و دامنه جنوب شرقی شیرکوه بوده و قنات‌هایی از آن سرچشمه می‌گرفتند که در مواردی پس از طی یک مسافت ۴۰ کیلومتری به مظهر خود می‌رسیدند. اما «مهرنگار/خانم» دختر انوشیروان دستور می‌دهد قنات‌هایی در منطقه احداث شوند که با طی مسیر کمتری به مظهر خود برسند. پس از آنکه این قنات‌ها موجبات آبادانی قصبه یا ناحیه مربوطه را فراهم آوردند، فرمانبرداران شاهزاده خانم، آبادی جدید را «مهرگرد» نامیدند. عنوان مهرگرد در گذشت زمان به «مهریجرد» تبدیل شد و امروزه شهر مهریز خوانده می‌شود.

قنات حسن‌آباد مهریز
همچنین از دید بعضی از باستان شناسان، این شهر قبل از یزد جایگاه تمدن و زندگی بوده است به طوری که در چندین سال پیش استخوان انسانی در شیرکوه بدست آمد که پس از رادیوکربن شدن در آمریکا قدمت آن ۴۰هزار سال تخمین زده شد. این شهرستان با وسعت ۱۴۶۸۴ کیلومترمربع، برطبق آمار سال ۱۳۹۰ دارای جمعیت معادل ۴۴۱۲۶ نفر بوده که ۲۸۴۸۳ نفر آن جمعیت شهری و ۱۵۶۴۳ نفر آن روستایی هستند.این شهرستان دارای یک بخش مرکزی و پنج دهستان به نام های ارنان، بهادران، تنگ چنار، خورمیز و میان کوه است.

جاذبه های تاریخی شهر مهریز

شهر مهریز دارای یک هزار اثر تاریخی فرهنگی میباشد که تاکنون ۶۵اثر در فهرست اثار ملی به ثبت رسیده است مجموعه مهرپادین، مجموعه سریزد ، مجموعه منگاباد، مجموعه باغ بهار، مجموعه سرحوض، برج شکیب، حمام استهریج، خانه اخوان طباطبایی، سنگ نگاره های کوه ارنان، زیارتگاه پیر نارکی زرتشتیان، زیارتگاه شهدای میرک آباد

سنگ‌نوشته کوه ارنان

کاروانسراها و رباط ها: کاروانسرای زین الدین(هتل۵*)، کاروانسرای شاه عباسی(هتل رستوران)، رباط سریزد، رباط کرمانشاه، رباط شمس
قلاع تاریخی: قلعه خورمیز، قلعه مهرپادیین، قلعه سریزد، قلعه ناصرالسادات منگاباد، قلعه هرفته ، قلعه باغ دهوک، قلعه طزنج

جاذبه های طبیعی شهر مهریز

چشمه ها : چشمه غربال بیز، چشمه دامگاهان(هون)، چشمه آب معدنی چاه گله.
باغ پهلوان پور ، کوه ریگ ، سرو کهنسال منگاباد، باغ انار شهر مهریز ، منطقه حفاظت شده کالمند بهادران،
مناطق ییلاقی: روستای منشاد، منطقه تنگ چنار، دره آدرشک

جاذبه های تاریخی مهریز

باغ پهلوان پور : اثر جهانی شهر مهریز

باغ پهلوان پور شهر مهریز در فهرست میراث فرهنگی یونسکو به ثبت رسیده است که به اواخر دوره قاجار برمی گرد. این باغ به دلیل روان بودن آب از داخل آن از گذشته دارای جاذبه خاصی بوده است. این آب از قنات مشهور به “حسن آباد” سرچشمه می گیرد و … به جز باغ پهلوان پور به طور مستقیم از هیچ یک از باغهای منطقه عبور نمی کند. آب قنات حسن آباد درختان چناری را که در حاشیه آن روییده اند، سیراب می کند. علاوه بر قنات ذکر شده این باغ از طریق دو رشته آب دیگر به نام قنات شاه حسینی و قنات مزویر آباد، آبیاری می شود.

باغ پهلوان‌پور مهریز
دو طرف جوی اصلی باغ پهلوان پور درختان تنومند و سالخورده چنار قرار دارند. درختان مثمر باغ نیز شامل انار، بادام و خرمالو است و کاشت این درختان با توجه به گرمای زیاد استان یزد نمایانگر آب و هوای متفاوت نسبتاً خنک این منطقه است
باغ پهلوان پور از لحاظ معماری نمایانگر تغییرات سبک باغ‌سازی کهن ایرانی به سمت و سوی باغ‌سازی رایج امروزی است. این باغ شامل یک مجموعه ورودی، ساختمان کوشک یا شربتخانه، بنای زمستانخانه، بنای سرایداری، حمام و آشپزخانه است. سبک معماری آن ترکیبی از معماری کوشکی و حیاط مرکزی است که کوشک اصلی در مرکز آکس اصلی باغ قرار دارد، مسیر عبوری آب در باغ نیز از این محور است. علاوه بر این محور اصلی آب در دو محور دیگر نیز جریان دارد که باغ آرایی حول این دو محور به وجهی زیبا صورت گرفته است، به این معنا که درختان نظام ساز باغ در حاشیه این دو خیابان کاشته شده اند.مجموعه ورودی باغ شامل برج – اصطبل و کاهدان است. تزیینات برج همانند تزیینات دوره زندیه است اگر چه تاریخ احداث تمامی این سه بنای ذکر شده مربوط به دوره قاجار است. زیباترین بنای باغ کوشک یا شربتخانه است که در آکس اصلی ترین مسیر باغ واقع گردیده است

باغ پهلوان‌پور مهریز
ساخت کوشک به دوره قاجار مربوط می شود و در سه سطح (دو و نیم طبقه) طراحی شده است. بخش داخلی کوشک شامل تالار- حوضخانه و گوشوارها است که آب قنات حسن آباد پس از آنکه وسط کوشک عبور می نماید، و در باغ جاری می شود.

باغ پهلوان‌پور مهریز

بنای معروف دیگر که در مجموعه وجود دارد، بنای زمستانخانه است که ساخت آن به دوره پهلوی اول مربوط می شود از آن جهت به زمستانخانه مشهور است که جهت آن با توجه به اقلیم منطقه، بنا را برای استفاده در زمستان مناسب می ساخته است. این بنا در یک طبقه در کنار کوشک آشپزخانه، حمام و انباری قرار داشته است که اخیراً بوسیله حفاری از زیر خاک بیرون آورده شدند. بنای مشهور به سرایداری نیز که محل سکونت و کارگاه خدمه باغ بوده است در جبهه شمالی باغ قرار دارد. ساخته شده و اتاقهای نشیمن، پستو، طنبی و مطبخ را شامل می شود.

قلعه خورمیز

قلعه خورمیز مربوط به دوره ساسانیان – دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در شهر مهریز ، روستای خورمیز واقع شده و این اثر در تاریخ ۸ خرداد ۱۳۷۸ با شمارهٔ ثبت ۲۳۳۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

قلعه خورمیز

قلعه خورمیزدر ۳ کیلومتری جنوب غربی شهر مهریز قرار دارد و مربوط به دوره ساسانی می باشد . این قلعه بر روی صخره سنگی به ارتفاع ۵ متر از سطح زمین و مشرف به روستا،قلعه ای با خشت و گل و زیر ساخت سنگی شکل گرفته که جنبه دفاعی دارد. این قلعه توسط شاه هرمز ، پسر انوشیروان ساسانی بنا شده است . این بنا دارای چهار برج در چهار گوشه قلعه و ۲ برج دیگر به صورت قرینه در میانه ضلع کشیده قلعه قرار گرفته است. لبه حصار مابین برجها ، کنگره کنگره و دارای تیرکش هایی جهت مقابله با مهاجمین می باشد.قلعه سازه ای خشتی و سنگی داشته و جز ، سر در ورودی که در دو طبقه می باشد، مابقی فضاها در یک طبقه بنا شده اند.در داخل بنا نیز چاهی سنگی با مقطع مربع شکل و به عمق ۱۵ متر قرار دارد که به چاه صاحب الزمان معروف است و احتمالا در گذشته به منظور تامین آب آشامیدنی قلعه نشینان حفر گردیده است.همچنین نقل می شود در دوره سید رکن الدین حسینی، بانی مسجد جامع یزد مدتی در آن زندانی بوده است.

قلعه خورمیز

بر روی تپه ای مشرف بر روستای خورمیز، قلعه ای از سنگ و خشت بنا شده که دارای شاهراهی در وسط بوده و مسیرهای دیگری از آن منشعب می شده و امکان دسترسی به اماکن مختلف قلعه را میسّر می کرده است. این قلعه به نقل از جامع مفیدی، توسط «هرمز پسر انوشیروان» ساخته شده است

درون این قلعه، چاه مربع شکلی است که درون سنگ سیاه سخت به عمق ۱۵ متر حفاری شده و همان چاهی است که «سیدرکن­الدین حسینی» در آن محبوس بوده است عملیات بررسی و شناسایی باستان شناختی دشت هرفته شهر مهریز منجر به شناسایی ۱۳محوطه تاریخی از جمله یک شهر باستانی مربوط به دوره اشکانیان به قدمت حدود ۲۲۰۰ سال در محدوده شمال غربی روستای هرفته شهر مهریز شده است که از مشخصات جالب توجه این شهر وجود یک منطقه صنعتی باستانی در درون آن است.

قلعه باغ دهوک

این قلعه زیبا و ماندگار شامل بخش های سکونتی ، خدماتی و ارتباطی می باشد, پوشش فضاها گهواره ای و گردپوش و از مصالح خشت با اندود کاه و گل است.بنایی خشتی و گلین در یک و در برخی نقاط در دو طبقه که فضاهای داخل آن در مجاورت معابر فرعی که از معبر اصلی و طولی قلعه منشعب می شوند، شگل گرفته است.

قلعه باغ دهوک مهریز

چهار برج دیده بانی دو طبقه به همراه تک برجی که سردرب ورودی را نیز تعریف می کرده و به همین دلیل ارتفاع بیشتری را به خود اختصاص داده با حصار پیرامونی که به ترئینات زیبایی در بخش فوقانی منتهی می گردد ، کلیت قلعه باغ دهوک را شکل داده است.این قلعه کاربری دفاعی و سکونتی داشته است.

قلعه هرفته

این قلعه تاریخی که به قلعه خوش طرح نیز معروف شده، قدمتش به دوره صفوی می‌رسد. قلعه خشتی که نمود بیرونی آن ترکیبی از چهار برج، سر در ورودی مرتفع و حصار پیرامونی است و با تزئینات زیبا و هندسی، چشم هر دوستدار میراث فرهنگی را به خود جلب می‌کند.

قلعه هرفته مهریز

در داخل قلعه نیز فضاهای مسکونی به شکل اتاق‌هایی با پوشش گهواره‌ای و فضاهای خدماتی و جانبی با انواع پوشش‌های گردپوش، محورهای عرضی قلعه را شکل داده و از طریق محورهای ارتباطی مجاور خود به محور اصلی قلعه مرتبط می‏شود. این قلعه از گل و خشت ساخته شده و در حال حاضر برج و باروی نیمه مخروبه آن نیز به جا مانده است.
قلعه هرفته خارج از روستای هرفته و حدود ۲۰۰ متر با روستا فاصله دارد و در کنار قبرستان کنونی روستا می‌باشد. در روستای هرفته یک حمام تاریخی قرار دارد که قدمت آن همانند قلعه به دوره صفویه می‌رسد. مصالح به کار رفته در این حمام آجر است که با ملات گل و آهک پوشیده شده و دارای سه بخش جدا از هم مردانه، زنانه و تون است که حمام مردانه دارای سر در کوچک با قوس شاخ بزی و تزئینات آجری راسته خفته است. پس از سر در حمام، هشتی با سقف گنبدی قرار گرفته که دور تا دور آن سکوهایی برای نشستن تعبیه شده است. با قرار گرفتن حوضی هشت ضلعی در وسط فضای بینه حمام مردانه است.

قلعه هرفته مهریز
حمام زنانه هم دارای ابعاد کوچکی است که بخش بینه آن مستطیلی است. البته پلان گرمخانه، مستطیلی با سقف گنبدی می‌باشد
همچنین امامزاده فضل بن عباس با بیش از ۴۰۰سال قدمت در این روستا میباشد. اما از همه مهم‌تر این که عملیات بررسی و شناسایی باستان شناختی دشت هرفته در حالی در نیمه سال ۸۸ به اتمام رسید که از جمله کشفیات مهم مربوط به این پروژه را می‌توان به شناسایی ۱۳محوطه تاریخی از جمله یک شهر باستانی مربوط به دوره اشکانیان اشاره کرد. این شهر باستانی با قدمت حدود ۲۲۰۰ سال در محدوده شمال غرب روستای هرفته شهر مهریز قرار گرفته و حدود یک و نیم کیلومتر مربع وسعت دارد

مجموعه مهرپادین

این مجموعه در یکی از قسمت‏های بافت قدیمی شهر مهریز جای دارد که قدمت آن به رن هشتم هجری قمری و دوره آل مظفر برمی‏گردد که شامل اماکنی شامل امامزاده سیدغیاث الدین، بازارچه مهرپادین و حسینیه ارشاد و مسجد جامع است. محله مهرپادین که این مجموعه را در دل خود جای داده است از نظر تاریخی، هسته اولیه شکل گیری شهر مهریز می‏باشد که نشان‏دهنده اهمیت ساخته شدن بناهای مذهبی در آن است
البته زمان پیدایش محله‌ی مهرپادین به‌عنوان هسته‌ی نخستین شهر مهریز ، بسیار پیش‌تر از دوران آل مظفر بوده است و بنا به شهادت متون تاریخی، به روزگار انوشیروان شاهنشاه دادگر ساسانی(۵۳۱ ـ ۵۷۹ میلادی) بازمی‌گردد.

مسجد جامع مهرپادین

مسجد جامع کبیر مهرپادین در شهر مهریز از بناهای سده هشت هجری قمری است. دارای گنبد، ایوان، شبستان و مناره است. مناره آن بر سردر مسجد ساخته شده و با کتیبه ای از کاشی معرق تزئین شده است. نوشته کتیبه می رساند که مسجد در اوائل سده هشت هجری بنا شده است.

امامزاده سید غیاث الدین

امامزاده سیدغیاث الدین شهر مهریز از اهمیت ویژه ای در بین مردم منطقه برخوردار است که به دلیل واقع بودن در بافت قدیم شهر و نیز نوع سبک اجرای ساختمان وتاریخی بودن بنا مورد توجه اهل فن و هنر نیز بوده است. قدمت امامزاده به ۹۰۰ سال پیش می‏رسد و در اطراف آن شبستان و زمستان‏خانه و تابستان‏خانه مسجد جامع کبیر مهرپادین ارزش مضاعف به آن بخشیده است مناره بلند این امام زاده یکی از مشخصات آن بوده نشان از قدمت تاریخی آن دارد.

امامزاده مهرپادین

قلعه مهرپادین

قلعه مهرپادین( دوره افشاریه) : قلعه مهرپادین یکی از آثار باستانی شهر مهریز می باشد که مابین جاده یزد ـ کرمان و خیابان انقلاب در قسمت ورودی زمین های کشاورزی آن منطقه قرارگرفته است این دارای دور نمای بسیار زیبا وبا عظمتی می باشد.

قلعه مهرپادین

ساخت واجرای این بنا به روایتی به زمان افشاریه می رسد .ولی در زمان مغول به عنوان پناهگاهی برای مردم این منطقه بوده است . برجهای قلعه مهر پادین به شکل مدور می باشد.برجهای جهار گوشه این قلعه از نظر شکلهای هندسی به کار رفته ،اندازه وشبیه بهم نیستند.این قلعه دارای اتاقها ،دالانها ،کوچه ها ،اصطبل ها وانبارهای متعددی می باشد .قلعه مهرپادین

قلعه شهر مهریز از پر رونق ترین قلعه های شهر مهریز بوده که تقریبا دروازه اصلی شهر مهریز محسوب می شده است .در هنگام حمله دزدان در روز از دود ودر شب از چیزی مانند چوب سوخنه که مرتب در حال چشمک زدن است استفاده می کردند.

مجموعه باغ بهار

مجموعه باغ بهار شامل مسجد،حسینیه،آب انبار،ساعت افتابی ،بافت قدیم ،باغ های تاریخی می باشد می باشدکه مسجد جامع باغ بهار موسوم به « مسجد ملا مسعود» که در سال ۹۸۹ هجری می زیسته است. این مسجد توسط مرحوم« ملامسعود» که از تجار نامی یزد بوده، ساخته شده است. مسجد باغ بهار در کنار حسینیه بزرگی به همین نام قرار گرفته است.

مجد جامع باغ بهار

همچنین در مجاورت آن آب انباری قدیمی قرار داشته که در دوران گذشته مورد استفاده مردم و اهالی منطقه قرار می گرفته است. درحال حاضر این مسجد جزء آثار باستانی بشمارمی آید و قریب به ۳۴۰ سال سابقه قدمت دارد. نام ملا مسعود و تاریخچه مسجد روی درب ورودی مسجد حک شده است

کاروانسرای زین الدین

کاروانسرای زین الدین شهر مهریز ، تنها کاروانسرای مدور ایرانی است که پنج برج پیوسته آن را حفاظت می‌کند.ین کاروانسرا، رباط زین الدین در فاصله ۴۰ کیلومتری شهر شهر مهریز و در مجاورت جاده سنتو قرار دارد که هر ساله پذیرای میهمانان زیادی از سراسر کشور نه تنها در ایام نوروز بلکه در طول سال است.
رباط زین الدین، دارای پلان دایره‌ای و پنج پلان نیم دایره چسبیده به دیوار هشتی است که پس از آن صحنی دوازده ضلعی وجود دارد که در اطراف آن رواق‌های سکو داری قرار دارد.

 کاروانسرا زین‌الدین مهریز

این بنای آجری که به دستور زین‌ الدین گنجعلی خان ریگ در زمان شاه عباس با پلان کاملا قرینه ساخته شده کاروانسرای رباط زین الدین نام گرفت، در قرن دهم محل استقرار تفنگچیان و مستحفظان بوده و اکنون با حفظ اصالت پیشینش، به هتلی سنتی جهت اسکان گردشگران تغییر کاربری داده است.
از درب چوبی و اصلی کاروانسرا که وارد هشتی شویم، در دو سمت چپ و راست درب‌های چوبی وجود دارد که در صورت گشوده شدن، سالنی بزرگ در مقابل چشمان پدیدار می‌گردد که از دو سو تا انتها به پرده‌‌های ترمه منقش شده است.
سکوهای آجری و گلی که روزی به مسافران میان راه اجاره داده می‌ شد، امروز ملبس به پرده‌ های ترمه، فرش دست باف و گلیم و رخت خوابی پهن بر روی زمین و پشتی‌‌هایی دور تا دور شده، تا مامنی برای مسافران کویر‌نشین این کاروانسرا باشد.
در بخش شمالی رباط هم اتاق‌هایی است که گویا شاه نشین عمارت بوده و امروز بخشی از آن سالن غذاخوری شده و بخشی از آن نیز مفروش به فرش‌های دست باف و پشتی‌های تکیه داده به دیوار است.

 کاروانسرا زین‌الدین مهریز

این کاروانسرا به شیوه‌ای کاملا متفاوت و به سبک و سیاق سنتی خود درآمده و اکنون قابلیت پذیرش یکصد میهمان و گردشگر را دارد. برخلاف بسیاری از ابنیه قدیمی که در آمیزش با تکنولوژی، معلق میان سنت و مدرن هستند، این ساختمان همچنان اصیل است چرا که در انتقال تاسیسات و تکنولوژی نوین در این هتل سنتی نهایت دقت به عمل آمده است و علی‌رغم تجهیز به امکانات روز اثری از ادوات و وسایل امروزی انتقال به چشم نمی‌آید.
در دو سوی حیاط رباط زین‌ الدین پله‌هایی است که مسافر کنجکاو و دوستدار آسمان را به میهمانی آسمان و سکوت کویر می‌برد تا در بلندی کاروانسرا در نور ماه و ستاره‌ها غرق شود و در پایین نیز تا چشم کار می‌کند کویر و شن‌زارها را مشاهده کند

کاروانسرای شاه عباسی: (هتل رستوران)

این کاروانسرا در فاصله ۳۵ کیلومتری جاده یزدـ کرمان در روستای علی آباد و در حاشیه شهر شهر مهریز قرار دارد. پلان این کاروانسرا از نوع پلان چهار ایوانی است که از آجر ساخته شده و بانی آن« شاهزاده معارف دوست محمد ولی میرزا» پسر فتحعلی شاه بوده است. بنای آن از سمت جاده دارای چهارده صفه و بلندی دیوار آن پنج متر است و چهار برج در چهار گوشه دارد.کاروانسرای شاه عباسی مهریز

رباط کرمانشاه

رباط کرمانشاه که کرمانشاهان هم گفته می شود، آبادی کوچکی بر سر راه یزد به کرمان به فاصله شش فرسخ از رباط زین الدین است که از قدیم الایام حدفاصل میان خاک این دو شهر بوده است.

رباط کرمانشاهانرباط شمس

این رباط در جاده یزد ـ کرمان واقع شده است. این رباط در عصر صفویه بنا شده و دارای ساختمانی آجری و نقشه ای مربع شکل است و پنج برج دیده بانی دارد. ورودی ساختمان در ضلع غربی قرار دارد و به هشتی منتقل می شود

بادگیر شکیب :بلندترین بادگیر دنیا

دولت آباد به عنوان بلندترین بادگیر دنیا معروف بود اما بادگیر شکیب در شهر شهر مهریز چند متری از بادگیر باغ دولت آباد بلندتر است و گرچه وجاهت تاریخی بادگیر دولت آباد را ندارد اما تماشای آن خالی از لطف نیست.این بادگیر با بلندای ۵۵.۵ متر بر فراز آسمان خودنمایی می کند.

بادگیر شکیب مهریز
این بنای زیبا در کنار مجموعه ورزشی مجهز و تخصصی شکیب در زمینی به مساحت ۱۰ هزار مترمربع با زیربنای دو هزار و ۵۰۰ مترمربع احداث شده است
این بادگیر اکنون بلندترین بادگیر دنیاست و توسط خیر شهر مهریز ی، “جعفر شکیب” احداث شده است.
دبیرستان دخترانه شکیب، کبوترخانه ،نیز از دیگر بناهایی است که در کنار این بادگیر و برج بلند توسط همین خیر شهر مهریز بنا نهاده شده است.

حمام استهریج

این حمام که متعلق به اوایل دوران قاجار است در شهر شهر مهریز واقع شده و پس از بازسازی و مرمت در سال۱۳۸۰ به موزه مردم‏شناسی جهت شناخت آداب و رسوم و اعتقادات مردم منطقه تغییر کاربری پیداکرد. طرح کلی بنا مانند اکثر حمام‏های قدیمی به صورت زیرزمینی طراحی واجرا شده و با مساحتی حدود ۶۵۰مترمربع در ۶متری عمق زمین واقع گردیده است. قبه‏‌های موجود در سقف و شیشه‏‌های رنگین که بعد از مرمت در آن به کار رفته با انعکاس نور طبیعی محیط زیبایی را برای موزه فراهم می‏آورند.حمام استهریج

آن‏چه در این موزه حائز اهمیت و فراموش ناشدنی است، این است که بیشتر اشیای موزه به همت مردم فرهنگ‏‌دوست شهر شهر مهریز به موزه اهدا شده است
لازم به ذکر است که در مجموع بیش از ۴۰۰اثر شامل ابزار و وسایل مربوط به مشاغل سنتی، ظروف فلزی و شیشه‏ای طبخ و صرف غذا، کتیبه و سنگ نبشته‏های قدیمی، اسناد و قباله‏های قدیمی، پوشاک سنتی مردم منطقه و وسایل استحمام و ابزار جنگ در موزه جمع‏آوری شده است.

سنگ نگاره های کوه ارنان مهریز

کوه ارنان در ۱۰۰کیلومتری جنوب شهر یزد در حوضه دشت وسیع بهادران به صورت کوهی واحد سربرافراشته استاین کوه در میان و مشرف به سه روستای این منطقه به نام های روستای سرو روستای ارنان و روستای یخ واقع است. این منطقه با دارابودن شرایط مناسبی زیستی و آب و هوای معتدل مکانی مطلوب برای حضور اقوام بود.

کوه ارنان

چشمه های آب و رویش انواع گیاهان نوید حیاتی دل انگیز را می داد. درختچه های بسیارگوناگونی حیوانات و جانوران و پرندگان از قبیل بز آهو غزالگرگ شغال روباه کاراکال(گربه وحشی)و..زندگی را بر ساکنین آن شیرین ساخته بود. دردامنه شرقی ارنان چشمه ها و قنات های بسیار داشت مزرعه قدمگاه نزدیکترین موقعیت به سنگ‌نگاره ها را دارد کلمه ارنان به معنی بانگ و فریاد است این منطقه راارنون هم می گویند.

کوه ارنان

تخته سنگ های دامنه شرقی کوه ارنان به ابعاد گوناگون خودنمایی می کنند. ۲۷ نقش سنگ نگاره ای بر روی کوه ها دیده می شوند که با نقوش بز کوهی با شاخ های بلند استر و اسب انسان سوار بر مرکب حیوانی آهو پلنگ ودیگر حیوانات را نشان می دهد. باستان شناسان این سنگ نگاره ها را مربوط به عصر حجر می دانند.(نوسنگی) سنگ نگاره ها یادمانهای دورانهای کهن هستند که بر روی دیواره ها و بدنه سنگها نقش بسته اند و صحنه نمایش هنرآفرینی انسانهای عهد کهن بشمار می روند. سنگ نگاره ها صفحه نمایش زندگی هنرورزانی است که با گذشت هزاران سال هنوز دربرابر هنرشان سرتعظیم فرود می آوریم.

خانه اخوان طباطبایی

معماری خانه اخوان طباطبایی با شیوه ساخت خانه‌های دوره قاجار همخوانی دارد و باتوجه به گچبری ضلع جنوبی آن، تاریخ ساخت آن به سال ۱۳۲۱ هجری شمسی باز می‌گردد. این خانه پس از مرمت در حال حاضر محل اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهر شهر مهریز است.

خانه اخوان طباطبایی

زیارتگاه پیر نارکی : یکی از کهن ترین زیارتگاه های زرتشتیان ایران

پیر نارکی یکی از کهن‌‌ترین زیارتگاه‌های زرتشتیان ایران است که در ‎۲۰کیلومتری شمال‌غربی شهر شهر مهریز و در دامنه‌ی کوهی قرار دارد که از آن چشمه‌ی آبی جاری است. و در این منطقه توسط زرتشتیان به سبک معماری سنتی و از خشت و گل اتاقهایی که اصطلاحا به آن “خیله” می‌گویند برای اسکان زائران ساخته شده است.زیارتگاه پیرنارکی
برپایه‌ی روایت‌ها، دختر یزدگرد به نام نازبانو در این مکان مقدس ناپدید شده است.ناز بانو که پس از سقوط سلسله ساسانیان به دست اعراب و فتح ایران برای در امان ماندن از آزار فاتحان ، متواری و در این محل به درگاه خداوند می نالد تا وی را نجات دهد . خداوند با پذیرفتن در خواستش او را از دیدگان عموم پنهان نگاه می دارد.
ناز بانو بر بیابانگردی روشن بین نمایان شده و او را فرمان به بنیاد پیر نارکی می‌دهد. و اکنون این مکان مقدس محلی شده است برای دوستداران وی و کسانی که بخواهند از درگاه خداون بزرگ نیاز طلب نمایند .
و هر ساله عده زیادی از گوشه و کنار جهان ، از روز مهر تا ورهرام از ماه امرداد ، برابر با ۱۲ تا ۱۶ امرداد ماه ، با گرد هم آمدن در این مکان ، به نیایش اهورامزدا و برگزاری آیین دینی و مراسم سنتی و داد و دهش می‌پردازند.

پیرنارکی مهریز

در این آیین افزون‌ ‌بر اجرای برنامه‌های دینی به دانشجویان و دانش‌آموزان برتر زرتشتی جوایزی داده می‌شود.از دیگر برنامه‌های زیارت پیرنارکی، معرفی زوج‌های جوان به زائران است و در این آیین آن‌ها در حالی‌که به همکیشان خود شیرینی تعارف می‌کنند، آغاز زندگی مشترک خود را اعلام می‌دارند.

مجموعه منگاباد

شامل قلعه ناصر السادات،مسجد،اب انبار، حسینیه میباشد .

قلعه منگاباد
مسجدجامع منگاباد بعد از تخریب اولیه توسط خیری به نام« حاجی ناصر» تجدید بنا شده است. سنگ محراب مسجد که دور تا دور آن آیه الکرسی به خط نسخ منقور شده، قدیمی ترین و براساس روایت تاریخی از قرن نهم هجری است.

 

این مقاله تا چه میزان برای شما مفید بود؟

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *