مجموعه کتابها و مقالات دکتر زرین کوب

شادروان استاد عبدالحسین زرین کوب ،متولد ۲۷ اسفند ۱۳۰۱ در بروجرد و متوفی در ۲۴ شهریور ۱۳۷۸ در تهران ادیب، تاریخ‌نگار، منتقد ادبی، نویسنده، و مترجم برجسته ایرانی در عصر حاضر است. دکتر زرین کوب شخصیتی ممتاز و طراز اول در حوزه فرهنگ و ادب و تاریخ و دین که آثار او به‌عنوان مرجع عمده در مطالعات تصوف و مولوی‌شناسی شناخته می‌شود. وی ازتاریخ‌نگاران برجسته ایران است و آثار معروفی در تاریخ ایران و نیز تاریخ اسلام دارد. این آثار به‌دلیل بیان ادبی و حماسی تاریخ از آثار پر فروش های کتاب در میان ایرانیان هستند. زرین‌کوب بیش از چهار دهه در دانشگاه تهران، ادبیات فارسی، تاریخ اسلام و تاریخ ایران تدریس کرد و پس از انقلاب، با مرکز دائرهالمعارف بزرگ اسلامی همکاری کرد، از جمله این که ۶۵۰۰ کتاب و مجله را به دائره المعارف بزرگ اسلامی اهدا کرد. خانواده او اصالتاً بروجردی و از نوادگان ملا علی‌اکبر خوانساری بوده‌است.

دکتر زرین کوب در ردیف منحصر به فرد ترین و ناب ترین چهره های ادبی ایران در عصر و زمانه ماست که اگرچه درباره وی کتاب ها و مقالات بسیاری نوشته و منتقدین بزرگی بر کتاب ها و آثار و نوشته‌های او نیز مطلبی به نقد یا انتقاد نگاشته‌اند اما او را باید در زمره بزرگ ترین ادیبان معاصر که در حوزه های گوناگون علوم و فنون از جمله تاریخ، ترجمه، نگارش و تصحیح متون و بسیاری دیگر از پژوهش های ارزنده ایران شناسی و شناخت زبان و ادب فارسی تلاش بسیار و جهد و کوشش فراوان نموده است راشناخت و شناساند. قطعاً زنده یاد استاد دکتر زرین کوب را می توان به عنوان علامه ای بزرگ در حوزه ترویج فرهنگ ایرانی، اسلامی به جوانان و دوستداران آثار و نوشته های این مرد بزرگ معرفی کرد. در ادامه با تألیفات این استاد بزرگ آشنا می‌شویم.

دو قرن سکوت

 

 

 

 

 

 

کتاب دو قرن سکوت (درباره تاریخ و تاریخ‌نگاری)

مولف: عبدالحسین زرین کوب (نویسنده)

ناشر: انتشارات سخن

کتاب «دو قرن سکوت» نوشته‌ی عبدالحسین زرین‌کوب درباره سرگذشت ایران در دو سده‌ی نخست پس از سلطه‌ی اعراب است. دکتر زرین کوب از سال ۱۳۴۱ به بعد در فواصل تدریس در دانشگاه تهران در دانشگاه‌های هند، پاکستان، آکسفورد، سوربن، پرینستون و… به تدریس پرداخت. در ضمن این فعالیت‌ها، به علم ملل و نحل و مباحث مربوط به کلام، نقد ادبی و تاریخ علاقه یافت و آثار ارزشمندی در این زمینه تألیف کرد. دکتر زرین کوب در اواخر عمر به مطالعه و تحقیق و تدریس مباحثی در عرفان، ادیان و تاریخ پرداخت. دهها کتاب و صدها مقاله حاصل تحقیقات ارزشمند او درپنجاه سال گذشته بوده است. با کاروان حله؛ شعر بی دروغ، شعر بی نقاب؛ از کوچه رندان؛ سیری در شعر فارسی؛ سر نی؛ بحر در کوزه؛ پله پله تا ملاقات خدا؛ پیر گنجه در جست‌وجوی ناکجاآباد؛ از نی‌نامه (برگزیده مثنوی معنوی) و دو قرن سکوت؛ در مصاحبه‌ای که عطا آیتی دو سال قبل از مرگ زرین‌کوب با او داشت. زرین‌کوب در پاسخ به سوال”کدام یک از آثار خودتان را بیشتر دوست دارید؟”در جواب کتاب دو قرن سکوت را نام برد. این کتاب توسط “انتشارات سخن” به چاپ رسیده است.

نقد ادبی

۱۳۲۳ فلسفهٔ شعر
۱۳۳۸ نقد ادبی
۱۳۴۳ با کاروان حله مجموعه‌ای از نقد ادبی
۱۳۴۶ شعر بی‌دروغ، شعر بی‌نقاب
۱۳۴۹ از کوچهٔ رندان، بحث و بررسی و نقد اشعار حافظ شیراز و تشریح شرایط سیاسی و اجتماعی شیراز در زمان شاه مسعود
۱۳۶۳ سیری در شعر فارسی، بحثی انتقادی در شعر فارسی و تحول آن با نمونه‌هایی از شعر شاعران
۱۳۶۴ سِرّ نی، نقد و شرح تحلیلی و تطبیقی مثنوی معنوی
۱۳۶۶ بحر در کوزه، نقد و تفسیر قصه‌ها و تمثیلات مثنوی معنوی
۱۳۷۰ پله‌پله تا ملاقات خدا، دربارهٔ زندگی، سلوک، و اندیشه مولانا. و نیز نحوه آشنایی با شمس تبریزی و چگونگی اثرپذیری روحی و طوفان تصوفی که در وی عارض گردید و نیز اطلاعات باارزشی در مورد کودکی و نوجوانی مولانا و نیز شرح احوالات شاگردان معروفش حسام‌الدین چلبی و صلاح‌الدین زرکوب
۱۳۷۲ پیر گنجه، در جستجوی ناکجاآباد، شرح حال نظامی گنجوی و بررسی اشعار و آثار وی و نیز شرح تفصیلی تاریخ آن دوران
۱۳۷۲ آشنایی با نقد ادبی
۱۳۷۵ از گذشته ادبی ایران
۱۳۷۷ از نی نامه
۱۳۷۸ دیدار با کعبه جان دربارهٔ زندگی و آثار و اندیشهٔ خاقانی
۱۳۸۱ نامور نامه دربارهٔ فردوسی و شاهنامه

از کوچه رندان

 

 

 

 

 

 

از کوچه رندان (درباره زندگی و اندیشه حافظ)

مولف: عبدالحسین زرین کوب (نویسنده)

ناشر: موسسه انتشارات امیرکبیر

درباره کتاب: از کوچه رندان (درباره زندگی و اندیشه حافظ) عنوان کتابی است از دکتر زرین کوب که در ۲۸۰ صفحه و توسط انتشارات موسسه انتشارات امیرکبیر در سال ۱۳۹۴ به چاپ رسیده است. این کتاب از زوایای مختلف شعر، شخصیت و افکار حافظ را شرح، بررسی و گاهی نقد می کند. کتابی است خواندنی به قلمی شگرف و وزین در شرح روزگار و احول حافظِ قرآنی جوان که در گذر از کوچه باغ های شیراز راه به کوچه رندان می برد و آنی می شود که از حوالی سال های ۷۲۰ هجری قمری (سال تولد) و ۷۹۲ هجری قمری (سال وفات) تا به امروز شعر و زبان و غزل فارسی بی نام او در یاد و خاطر هیچ کس نمی تواند صورت بندد. از کوچه رندان شامل دوازده فصل مختلف است که ما با خواندن هریک از این فصول با جنبه های جالبی از زندگی حافظ و اندیشه اش آشنا می شویم. ویژگی مثبت آثار دکتر زرین کوب ، مستند بودن آن هاست و اینکه نویسنده سعی کرده بی طرفی را در ارزیابی های خود حفظ کند. البته سخن درباره حافظ برای هیچ نویسنده ای کار آسانی نیست. شاید به علت اندک بودن آثار بجا مانده از حافظ که پانصد و اندی شعر بیش نیست و نیز کم سخن گفتن معاصران حافظ درباره او و مهم تر لحن ابهام آمیز و ایهام دار اشعار حافظ.

تاریخ ایران

۱۳۳۰ دو قرن سکوت دربارهٔ تاریخ و اتفاقات دو سدهٔ بعد از حملهٔ اعراب به ایران و اثرات نفوذ اعراب و مسلمانان در آن دوران
۱۳۴۳ تاریخ ایران قبل از اسلام
۱۳۴۳ تاریخ ایران بعد از اسلام (تاریخ مردم ایران، از پایان ساسانیان تا پایان آل بویه )
۱۳۵۴ فتح عرب در ایران
۱۳۶۴ تاریخ مردم ایران (۲ ج)
۱۳۷۳ روزگاران، تاریخ ایران از آغاز تا سقوط سلطنت پهلوی
۱۳۷۵ دنباله روزگاران ایران، تاریخ ایران از آغاز تا سقوط سلطنت پهلوی
۱۳۷۵ روزگاران دیگر
۱۳۸۶ آشنایی با تاریخ ایران

روزگاران

 

 

 

 

 

 

روزگاران (تاریخ ایران از آغاز تا سقوط سلطنت پهلوی)

مولف: عبدالحسین زرین کوب (نویسنده)

ناشر: سخن

درباره کتاب: روزگاران (تاریخ ایران از آغاز تا سقوط سلطنت پهلوی) عنوان کتابی است از دکتر زرین کوب که در ۱۰۱۴ صفحه و توسط انتشارات سخن در سال ۱۳۹۴ به چاپ رسیده است. موضوع اصلی این کتاب ایران است. نیز در بازار کتاب موجود می‎باشد. کتاب «روزگاران؛ تاریخ ایران از آغاز تا سقوط سلطنت پهلوی» اثر دکتر عبدالحسین زرین‌کوب نگاهی دیگر به تاریخ این سرزمین از آغاز تا امروز است . در این نگاه تازه، دورنمای گذشته، کوتاه و گذرنده است اما سرسری و شتابکارانه نیست: رویدادها به اجمال در بیان می‌آید، اما بیان در حد ممکن از تامل خالی نیست. فرمانروایان از یاد رفته با خوکامگی‌ها، شکست‌ها و پیروزی‌هایشان در این نگرش، در پی هم از چشم عبور می‌کنند و در این عبور رستخیزگونه – که مرور بر تاریخ است – سعی می‌شود تا کارهایشان تفسیر شود، خط سیر کردارهایشان دنبال گردد و نقش آن‌ها در تمدن و فرهنگ ایران که جز به ندرت و آن نیز غالبا به طور ناخواسته، سازنده هم نیست ارزیابی شود. در نقل رویدادها، چون مجال بیان محدودست، اینجا به همان اندازه که تفسیر آن‌ها را ممکن می‌سازد و معنی و جهت سیر تاریخ ایران را بازنماید می‌بایست بسنده کرد. کتاب «روزگاران؛ تاریخ ایران از آغاز تا سقوط سلطنت پهلوی» اثر دکتر عبدالحسین زرین‌کوب توسط انتشارات سخن منتشر شده است.

تاریخ اسلام

۱۳۴۶ بامداد اسلام
۱۳۴۸ کارنامه اسلام

کارنامه اسلام

 

 

 

 

 

 

کارنامه اسلام

مولف: عبدالحسین زرین کوب (نویسنده)

ناشر: موسسه انتشارات امیرکبیر

درباره کتاب:کارنامه اسلام عنوان کتابی است از دکتر زرین کوب که در ۲۰۹ صفحه و توسط انتشارات موسسه انتشارات امیرکبیر در سال ۱۳۹۴ به چاپ رسیده است. موضوع اصلی این کتاب تمدن اسلامی است. کارنامه اسلام فصل درخشان تاریخ انسانی است؛ نه فقط از جهت توفیقی که مسلمین در ایجاد یک فرهنگ تازه جهانی یافتند، بلکه به سبب فتوحاتی بود که آن ها از این طریق موفق به برپایی دنیای تازه ای به عنوان قلمرو اسلامی ورای شرق و غرب شدند که نه شرق بود و نه غرب. طرز بیانی که نویسنده در این کتاب به کار برده شاید در نظر اول در نزد برخی از خوانندگان تا انداز ه ای حماسه آمیز جلوه کند، اما این پندار درست نیست. نویسنده فقط خواسته است با همان چشمی به فرهنگ گذشته اسلام بنگرد که خود مسلمین گذشته، بدان می نگریسته اند. شیوه بیانی عاریِ از هیجان و خالی از همدردی که محققان اروپایی در این مسائل دارند، به آن ها هرگز امکان آن را نخواهد داد تا در ارزیابی آنچه مسلمانان به فرهنگ دنیا داده اند به درستی داوری کنند. کدام مورخ می تواند بدون همدلی واقعی، با آنچه موضوع تحقیق اوست ارتباط و تفاهم درست بیابد؟ بدون شک دنیای اسلام در تمدن و فرهنگ امروزی جهان که شاید بیش از آنکه غربی باشد بورژوایی است آن اندازه سهم و تأثیر واقعی داشته است که برشمردن آن نیازی به حماسه سرایی نداشته باشد.

اندیشه

۱۳۴۲ ارزش میراث صوفیه
۱۳۵۳ فرار از مدرسه
۱۳۵۷ جستجو در تصوف ایران
۱۳۶۹ در قلمرو وجدان، سیری در عقاید، ادیان، و اساطیر و شامل بخش‌هایی چون: پندارهای از یاد رفته و میراث هندوان و اسطوره یا تاریخ و نفوذ در ادوار ما قبل تاریخ عقاید و دیانات. فصل آغازین کتاب با این عبارت آغاز می‌گردد: بودن یا نبودن؟ مسئله این است! و جوابی که پرسشگر حیرت‌زده می‌جوید برای آن است که مطمئن شود این بودن آیا به زحمتش می‌ارزد و زندگی وی اصلاً هیچ معنی و هدف دارد یا آنکه جز توالی کودکی و جوانی و پیری که سرانجام به عدم محض منتهی گردد چیزی نیست.
۱۳۷۷ شعله طور

فرار از مدرسه

 

 

 

 

 

 

فرار از مدرسه (درباره زندگی و اندیشه ابوحامد غزالی)

مولف: عبدالحسین زرین کوب (نویسنده)

ناشر: موسسه انتشارات امیرکبیر

درباره کتاب: فرار از مدرسه (درباره زندگی و اندیشه ابوحامد غزالی) عنوان کتابی است از دکتر زرین کوب که در ۲۸۸ صفحه و توسط انتشارات موسسه انتشارات امیرکبیر در سال ۱۳۹۳ به چاپ رسیده است. کتاب فوق داستان زندگی و اندیشه های ابوحامد محمد غزالی (فیلسوف، متکلم و فقیه ایرانی و یکی از بزرگ ترین مردان تصوف سده پنجم هجری) است که زندگی بالنسبه کوتاه اما آکنده از فعالیت و تحرک داشته و تحولات شگرف زندگی غزالی تنوع وسیعی در آثار وی ایجاد کرده و مخصوصاً تأثیر قابل ملاحظه ای در افکار و آثار علماء بعدی اسلام داشته است. غزالی یکی از بزرگانی است که به نسبت زندگی نامه فکری را خود در کتاب ارجمند”المنقذ من الضلال” آورده و این زندگی نامه با قلم موشکاف و فخیم دکتر زرین کوب با نثری روان و کم پیرایه در این کتاب آمده است. با این همه تحقیق که تاکنون در احوال و آثار ابوحامد غزالی انجام یافته است هنوز درباره زندگی و اندیشه او موارد ابهام کم نیست. این نکته نه فقط ناشی از تاریکی هایی است که بر تاریخ عصر او و تاریخ عصر سلاجقه سایه افکنده است بلکه تا حد زیادی نیز ناشی از تنوع و پراکندگی آثار اوست که بعضی از آنها هنوز فقط به صورت نسخه های خطی است، برخی چاپ دقیق انتقادی ندارد، پاره ای با عنوان های مختلف دیگر نیز یاده شده است و تعدادی را دیگران به نام او برساخته اند یا به هرحال اصالت آنها محل تردید است.

ترجمه

۱۳۲۶ بنیاد شعر فارسی
۱۳۲۸ ادبیات فرانسه در قرون وسطی
۱۳۲۸ ادبیات فرانسه در دوره رنسانس
۱۳۳۲ شرح قصیده ترساییه خاقانی اثر مینورسکی
۱۳۳۷ فن شعر ارسطو
۱۳۵۷ ارسطو و فن شعر

زرینکوب

 

 

 

 

 

 

ارسطو و فن شعر

گروه مولفان: ارسطو (نویسنده) | عبدالحسین زرین کوب (مترجم)

ناشر: موسسه انتشارات امیرکبیر

درباره کتاب: ارسطو و فن شعر عنوان کتابی است از ارسطو با ترجمه‌ی دکتر زرین کوب که در ۲۲۰ صفحه و توسط انتشارات موسسه انتشارات امیرکبیر در سال ۱۳۹۳ به چاپ رسیده است. موضوع کتاب، ارسطو فیلسوف بلندآوازه روزگار باستان، نه تنها در زیست شناسی، جهان شناسی، طبیعت شناسی و بسیاری از رشته های علمی دیگر سرآمد همگنان خویش در عهد کهن است و نخستین تدوین کننده منطق صوری به شمار می آید، بلکه با نگاه دقیق علمی به طبقه بندی بوطیقا (فن شعری) نمایش و انواع ادبی نیز می پردازد. اندیشه هایی که ارسطو در فن شعر طرح و تدوین می کند بنیاد کلی نظریه انتقادی غرب را فراهم می آورد و از این رو ارسطو را به حق می توان فیلسوفی هنجارگذار در زمینه نقد ادبی به شمار آورد. ارسطو از نزدیک به ملاحظه نمایشنامه ها، تراژدی ها، کمدی ها و حماسه های عمر خویش می پردازد و در واقع فن شعر چکیده مشاهدات تجربی و علمی او در فنون و انواع ادبی است. با این همه، کمتر کتابی این همه مورد سوءتفاهم قرار گرفته، و همین تحریف ها و کژاندیشی هاست که نویسنده کتاب حاضر را بر آن می دارد که همه همت خویش را به کار بندد تا ابهام ها و سوء تفاهم هایی را برطرف کند که در باب فن شعر ارسطو پدید آمده است و به این ترتیب جوهر کتاب او را در اختیار خواننده قرار دهد.

مجموعه مقالات

۱۳۵۱ یادداشت‌ها و اندیشه‌ها
۱۳۵۳ نه شرقی، نه غربی، انسانی
۱۳۵۶ از چیزهای دیگر مجموعه چند یادداشت پراکنده
۱۳۶۳ با کاروان اندیشه
۱۳۶۵ دفتر ایام، مجموعهٔ گفتارها، اندیشه‌ها، و جستجوها
۱۳۶۸ نقش بر آب، جستجویی چند در باب شعر حافظ، گلشن راز، گذشتهٔ نثر فارسی و ادبیات تطبیقی
۱۳۷۶ حکایت هم‌چنان باقی

با کاروان اندیشه

 

 

 

 

 

 

 

با کاروان اندیشه (مقالات و اشارات در زمینه اندیشه و اخلاق)

مولف: عبدالحسین زرین کوب (نویسنده)

ناشر: موسسه انتشارات امیرکبیر

درباره کتاب: با کاروان اندیشه (مقالات و اشارات در زمینه اندیشه و اخلاق) عنوان کتابی است از دکتر زرین کوب که در ۳۴۳ صفحه و توسط انتشارات موسسه انتشارات امیرکبیر در سال ۱۳۹۴ به چاپ رسیده است. در این کتاب مقالاتی چند در زمینه های مختلف فرهنگ و اندیشه بشری به قلم شیوای پژوهشگر معروف، دکتر زرین کوب تدوین شده است. استاد زرین کوب نه تنها دارای معلوماتی وسیع در زمینه فرهنگ ایرانی و اسلامی است بلکه حتی در تطور فرهنگ بشری صاحب نظری برجسته و شناخته شده است. عقاید و آرای ایشان سال ها پس از فقدان شان نیز جزء بالاترین مرجعیت علمی به شمار می رود. چند مقاله این اثر در زمره فرهنگ و اندیشه ایرانی قرار می گیرند: مانند شمس تبریزی و مولانا و نگاهی به نظامی گنجوی و غزالی و برخی دیگر، همچنین سیر کلی فرهنگ بشری را مورد بررسی قرار می دهند: مانند با کاروان اندیشه و اندیشه فلسفی: جهش ها و بن بست ها.

نوشته‌های ادبی و تاریخ‌نگاری دکتر زرین کوب

۱۳۴۷ تک درخت
۱۳۵۴ تاریخ در ترازو

تاریخ در ترازو

 

 

 

 

 

 

تاریخ در ترازو (درباره تاریخنگری و تاریخنگاری)

مولف: عبدالحسین زرین کوب (نویسنده)

ناشر: موسسه انتشارات امیرکبیر

درباره کتاب: تاریخ در ترازو (درباره تاریخنگری و تاریخنگاری) عنوان کتابی است از دکتر زرین کوب که در ۲۹۳ صفحه و توسط انتشارات موسسه انتشارات امیرکبیر در سال ۱۳۹۴ به چاپ رسیده است. در این کتاب مؤلف طرح موضوع تاریخ را با پرسش از فایده و تعیین قلمروهای مطالعه و ابزارهایی که در آن به کار گرفته میشود آغاز کرده و ضمن بیان دیدگاه های مختلف مورخان، گوناگونی سبکها و موضوعات تاریخ را تشریح میکند و برای این کار از مشهورترین وقایع تاریخی و اقوال معروف بزرگان بهره میگیرد. در فصول پایانی مؤلف به مسائل مربوط به نقد و نقادی و شناخت منابع وارد شده و زوایای این امر پرداخته است. این اثر را می توان در زمره نخستین آثاری دانست که مؤلف در آن به دو شعبه اصلی فلسفه تاریخ یعنی فلسفه نظری و فلسفه انتقادی پرداخته است. مؤلف در بخشی از کتاب به بررسی تاریخ و اسطوره می پردازد و می گوید: «در حقیقت، اساطیر چنان با تاریخ آمیختنی است که حتی در دوران تاریخ احوال کسانی چون اسکندر، شارلمانی، سلطان محمود گهگاه در روایات عامه درون هاله ای از اساطیر فرو می رود».

 

این مقاله تا چه میزان برای شما مفید بود؟

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *