جاذبه‌های گردشگری کاشان
کاشان شهری تاریخی است که مرکز شهرستان کاشان و بخشی از استان اصفهان محسوب می‌شود. این شهر در مرکز ایران در ۲۲۰ کیلومتری جنوب پایتخت، ۹۰ کیلومتری قم و ۲۰۰ کیلومتری مرکز استان (شهر اصفهان) واقع است. کاشان مهد تمدن و فرهنگ سنتی ایران و مشهور به دارالمومنین است. این شهر دارای ۷۰۰۰ الی ۱۱۰۰۰ سال قدمت شهرنشینی و یکی از زیباترین شهرهای ایران است.
کاشان شهری با اصالت و با مشاهیر علمی و ادبی زیادی است و نقش پررنگی در صنعت گردشگری ایران دارد. عده‌ای از مورخین کاشان را با اصالت‌ترین و اولین شهر ایران و جهان می‌دانند. جاذبه‌های گردشگری و اقلیم این شهر که دارای دو بخش کوهستانی و کویریست آن را به یکی از سکونت گاه‌های مهم در ایران بدل ساخته‌است و آداب و رسومی چون گلاب‌گیری و قالیشویی از مراسم سنتی این شهر است که سالانه بازدیدکنندگان زیادی را به خود اختصاص می‌دهد.
به دلیل اهمیت این شهر از نظر گردشگری بر آن شدیم تا اطلاعاتی را در مورد آن به شما ارایه دهیم و قدمی در شناخت بهتر این شهر برداریم. در این مطلب قصد داریم یک معرفی جامع از کاشان و جاذبه هایش داشته باشیم تا دیدی کلی نسبت به این شهر به دست آورید. با کافه صور همراه باشید.
باغ‌فین کاشان
نام باغ‌فین هم در میان آثار ثبت شده ملی وجود دارد، هم چند سالی است به ثبت جهانی یونسکو رسیده است. اما دلیل شهرت این باغ به جز اینکه باغ‌ایرانی دوره صفویه است، محلی است که ناصرالدین شاه، صدراعظم خود «امیرکبیر» را به قتل رسانید، حمام فین که امکان بازدید از آن وجود دارد، قتلگاه امیرکبیر است.
photo: Marayam Tavakkoli
قطعا یکی از زیباترین و دوست‌داشتنی‌ترین مکان‌های دیدنی در شهر کاشان، باغ زیبای فین است که می‌توان از آن به عنوان نمونه‌ی کاملی از باغ‌های ایرانی نام برد. این مکان از لحاظ تاریخی نیز بسیار مهم و ارزشمند بوده است، به گونه‌ای که در «تاریخ قم» از کهن‌ترین منابع تاریخی در این باره چنین نوشته شده است
«بناها و کاریزهای فین به امر جمشید احداث شده است»
محوطه‌ای چشم‌نواز و مطبوع که از گذشته‌های دور مورد توجه پادشاهان قرار داشته و در دوران دیگر حکمرانان تاریخ از جمله «آل بویه» و «ایلخانان» گسترش یافته و در برخی دوران نیز بازسازی شده است.
- آدرس باغ فین : اصفهان، کاشان، منطقه فین علیا، باغ فین کاشان
حمام فین کاشان
دو حمام مهم و تاریخی ایران، در شهر کاشان و در بخش جنوبی باغ فین قرار دارد که به نام‌های حمام بزرگ (حمام سلطنتی، به دستور فتحعلی شاه قاجار ساخته شد) و حمام کوچک (حمام خدمتکاران)، شناخته می‌شود.
photo: Marayam Tavakkoli
حمام کوچک در دوران حکومت صفویان ساخته شده و از پیشینه‌ی کهن‌تری نسبت به حمام بزرگ برخوردار است و قتل امیرکبیر، یکی از تلخ‌ترین و مهمترین اتفاقات تاریخی و سیاسی ایران کهن، در آن رخ داده است.
«در بخش خزینه‌ی حمام کوچک، ۷ کاشی به قدمت ۵۰۰ سال وجود دارد»
- آدرس باغ فین : اصفهان، کاشان، منطقه فین علیا، باغ فین کاشان
مسجد جامع کاشان
مسجد جامع کاشان یا همان مسجد جمعه‌ی کاشان، یکی از بناهای تاریخی این شهر است که قدمت آن به دوران سلجوقیان بازمی‌گردد. گفته می‌شود بنای این مسجد قبل از اسلام، یک آتشکده بوده اما بعد از ایمان آوردن مردم به دین اسلام آن را تبدیل به مسجد کرده‌اند. مسجد جامع کاشان در خیابان بابا افصل، محله‌ی میدان کهنه در کوچه‌ی شهیدان دقیقی قرار گرفته است.
Photo: Unkhnown
این مسجد قدیمی‌ترین بنای تاریخی کاشان است و گفته می‌شود توسط «صفیه خاتون»، دختر مالک اشتر، بنا شده است. در گذر زمان نیز «کریم خان زند» و «عبدالرزاق خان» که حاکم کاشان بود، این بنا را مرمت کرده‌اند. در کتیبه‌هایی که مربوط به این مرمت‌ها هستند، نام «عبدالکریم» و ابن محمد حسین محمد کاظم اصفهانی» به عنوان خطاطان این دیواره‌های این مسجد آمده است. گچ‌بری‌های محراب شبستان را نیز استاد «باقر اصفهانی» ساخته است.
- آدرس مسجد جامع کاشان: اصفهان- کاشان- خیابان بابا افضل- محله میدان کهنه
مسجد و مدرسه آقابزرگ کاشان
کاشان شهری غنی از نظر آثار تاریخی است و در هر گوشه ای از آن می توان نمونه ای کم نظیر را یافت. مسجد آقابزرگ یکی از دیدنی ترین جاذبه های این شهر است که در کوچه ای به همین نام قرار گرفته است و به راحتی می توان آن را پیدا کرد. این مسجد در واقع مجموعه مسجد و مدرسه‌ای بزرگ و منسوب به ملا مهدی نراقی است که یکی از مراجع تقلید شیعه در گذشته بود و به آقابزرگ شهرت داشت. این بنا هم برای عموم کاربرد دارد و هم توسط طلاب مورد استفاده قرار می گیرد. سنگ بنای این مسجد توسط مردی نیکوکار به نام حاج محمدتقی خانبان و پسرش در قرن ۱۳ قمری گذاشته شد و زمان ساخت آن مصادف با دوران پادشاهی محمد شاه قاجار بود.
photo: Marayam Tavakkoli
آنچه این مسجد را تماشایی جلوه می دهد تزیینات و عناصر نفیس به کار رفته در آن است که هر چشمی را به خود خیره می کند. از مقرنس کاری سر در مسجد گرفته تا گچ بری های ظریف و کاشی کاری چشم نواز همه و همه باعث شده اند تا این مسجد مورد توجه قرار گیرد و میزبان گردشگران باشد. مسجد آقا بزرگ تنها مسجد پنج طبقه دنیای اسلام نیز هست و همین موضوع اهمیت آن را چندین برابر می کند. همچنین در این مسجد چند فیلم و مجموعه تلویزیونی و سینمایی هم ساخته شده که از میان آنها می توان به طوقی، عیاران و ملاصدرا اشاره کرد.
- آدرس: اصفهان، کاشان، خیابان فاضل نراقی
تپه سیلک کاشان
از جاذبه های تاریخی و گردشگری کاشان و در کل ایران تپه سیلک است .ناحیه سیلک به عنوان یکی از قدیمی ترین مراکز سکنای بشر ماقبل تاریخ در ایران شناخته شده است. تا پیش از آغاز کاوش های علمی، کسی به ارزش باستانی و اهمیت تاریخی آن پی نبرده بود. در سال ۱۳۱۱ هجری خورشیدی، هیاتی فرانسوی به سرپرستی دکتر گریشمن از طرف موزه لوور فرانسه، در این تپه ها به عملیات اکتشافی پرداختند و بعد از کندن کانال ها و گمانه های حفاری، نمونه ها و اشیای نفیس و نوید بخشی به دست آوردند که موجب شد تا سال ۱۳۱۶ خورشیدی، متناوبا این کاوش ها ادامه یابد.
photo: Marayam Tavakkoli
باستانی شناسان در این مورد کند و کاوهای زیادی انجام داده اند و به این نتیجه رسیده اند که قدیمی ترین مردم دشت نشین در واقع همان مردمی بوده اند که در جایی به نام سیلک در نزدیکی کاشان زندگی می کرده اند. تاریخچه ی آن ها به ۷ هزار سال پیش می رسد.
جالب است بدانید که تپه های سیلک در واقع عبادتگاه مردم باستان بوده است و مانند بسیاری از سازه های مذهبی دیگر آن زمان شکلی هرمی داشته است، این تپه ها از گل رس و سفال ساخته شده اند. باید بدانید حتی تا یک قرن پیش هم کسی از وجود چنین تمدن بزرگی اطلاعی نداشت، تا این که حدود ۸۰ سال پیش بعد از سیلی که در زمین های کشاورزی کاشان رخ داد، این منطقه ی تاریخی بیرون افتاد.
در جریابن این نمایان شدن، باستانی شناسان و دانشمندان و محققان به این منطقه رفتند تا اطلاعات بیشتری در مورد ان به دست بیاورند و بعد از حفاری هایی که انجام دادند تعداد زیادی اشیای سفالی مربوط به آن زمان و تعدادی از ابزارهایی که در آن دوران بین مردم سیلک استفاده می شده است و رواج داشته است را پیدا کردند.
- آدرس: اصفهان، کاشان، تپه سیک واقع در ۳ کیلومتری غرب کاشان
خانه بروجردی‌ها کاشان
در شهر کاشان، می‌توان عمارات و خانه‌های قدیمی با معماری زیبا و شگفت‌انگیز بسیاری را مشاهده کرد که بواسطه‌ی معماری جالب و منحصر‌به‌فرد، از شهرتی مثال‌زدنی برخوردار بوده و امروزه به یکی از دوست‌داشتنی‌ترین جاذبه‌های گردشگری این شهر زیبا و تاریخی، تبدیل شده است.
photo: Marayam Tavakkoli
خانه‌ی بروجردی‌ها از جمله این بناهای ارزشمند تاریخی است که در زمان حکومت قاجار ساخته شده است. از ویژگی‌های این خانه‌ی کهن، بادگیرهای هلالی شکل و قرینه‌ی آن است که بام تالار و کلاه‌فرنگی قرار گرفته است
نقاشی های ارزنده و گچ بری های این خانه، زیر نظر صنیع الملک، نقاش بزرگ ایران و عموی کمال الملک اجرا شده است. صاحب این خانه، حاج سید مهدی نطنزی از بازرگان های نطنزی مقیم کاشان و معمار آن استاد علی مریم کاشانی بوده است.
وی به خاطر سفرهای زیادی که به شهر بروجرد داشته به بروجردی معروف شده. وی عاشق دختر سید جعفر طباطبایی یکی از بزرگترین تاجران فرش آن زمان می شود و طباطبایی نیز برای رضایت دادن نسبت به ازدواجشان شرطی می گذارد.
او که در خانهٔ بسیار زیبایی که اکنون با نام خانه طباطبایی ها شناخته می شود زندگی می کرده و به سید مهدی می گوید که باید خانه ای همچون خانهٔ من بسازی تا دخترم را به همسریت در بیاورم. سید مهدی نیز قبول می کند و بعد از ۷ سال که ساخت حیاط اندرونی به پایان می رسد در خانه ساکن شده و بعد از ۱۱ سال تالار اصلی نیز تکمیل می شود.
خانه تاریخی بروجردی های کاشان از نظر محبوبیت جاذبه توریستی به عنوان انتخاب برتر یونسکو در سال ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ اعلام شد.
- آدرس: اصفهان، کاشان، محله سلطان میر احمد، خیابان علوی
خانه طباطبایی‌ها کاشان
طباطبایی ها یکی از قشنگ‌ترین خانه های تاریخی کاشان است. طباطبایی ها با حیاط دل انگیز و حوض بزرگش آدم را مجذوب خود می‌کند. خانه را که در محله سلطان امیراحمد واقع شده مرحوم سیدجعفر طباطبایی، از تجار معروف فرش کاشان در سال ۱۲۵۰ هجری ساخته و شامل اندورنی و بیرونی و قسمت مربوط به خدمه است.
photo: Marayam Tavakkoli
اتاق شاه نشین با پنجره‌های مشبک رنگی، آیینه کاری و گچبری‌ها از زیباترین قسمت‌های خانه است و اختلاف ارتفاع ۸ تا ۱۰ متر با سطح کوچه باعث شده نسیم خنکی که از سطح حوض حیاط مرکزی وارد زیرزمین می‌شود، به خصوص در فصل تابستان ۱۵ تا ۲۰ درجه اختلاف دما بین زیرزمین و بیرون ایجاد کند.
خانه طباطبایی ها ۴۷۰۰ متر است و با ۴۰ اتاق، ۴ حیاط، ۴ سرداب (زیرزمین)، ۳ بادگیر و ۲ رشته قنات یکی از بی‌نظیرترین بناهای کاشان به شمار می‌رود.
- آدرس خانه طباطبایی ها: اصفهان، کاشان، محله سلطان امیر احمد، خیابان علوی، خانه طباطبایی ها
خانه عامری ها کاشان
خانه عامری ها که این روزها علاوه بر جاذبه گردشگری، یکی از بهترین هتل های سنتی کاشان نیز است، خانه تاریخی بزرگی است و علاوه برآن بلندترین بادگیر را بین خانه‌های این شهر دارد. عامری ها در دوران قاجار به وسیله سهام السلطنه عامری به عنوان محل سکونت فامیلی ساخته و بعدها بناهای دیگری هم به آن اضافه شد] است.
photo: Marayam Tavakkoli
این خانه ۸۵ اتاق و چندین حیاط دارد و گچ بری‌ها، مقرنس کاری و منبت کاری‌ها از آن بنایی با معماری خیره کننده ساخته است. خانه‌ای که در تمام حیاط هایش اصل تقارن در ضلع شمالی، جنوبی، شرقی و غربی به چشم می‌خورد. عامری ها در شمال محله سلطان میراحمد، در خیابان علوی و کنار حمام سلطان میراحمد واقع شده. به دلیل تبدیل این خانه به هتل شاید نتوانید در همه جایش قدم بزنید، ولی غذا خوردن در تالار آیینه سرای عامری ها را از دست ندهید.
- آدرس: کاشان، محله سلطان میر احمد، خ علوی
حمام سلطان میراحمد کاشان
حمام تاریخی سلطان امیراحمد که در محله سلطان امیراحمد در خیابان علوی کاشان قرار گرفته، یکی از قشنگ ترین حمام‌های ایران است.
photo: Marayam Tavakkoli
قدمت حمام سلطان امیراحمد که به خاطر مجاورت با امامزاده سلطان امیر احمد به این نام مشهور شده، به دوره سلجوقیه برمی‌گردد و بنای فعلی آن بازمانده از دوره قاجار است. حمام میراحمد دو حمام کوچک و بزرگ دارد که اهل محل معمولا آخر هفته‌ها به آن می‌رفتند و استحمام می‌کردند.
یکی از ویژگی‌های حمام میراحمد، آهک بری و گچ بری‌هایی ست که ۱۷ لایه مرمتی دارد. بام حمام، یکی از زیباترین بام‌های گنبدی شکل ایران است که روی هر گنبد، شیشه‌های عدسی محدب قرار گرفته، شیشه‌هایی که علاوه بر تامین نور قسمت‌های مختلف حمام، مانع دید به داخل بوده است.
- آدرس حمام سلطان امیر احمد: اصفهان، کاشان، محله سلطان امیر احمد، خیابان علوی، حمام تاریخی سلطان امیر احمد
خانه عباسیان کاشان
به عقیده بسیاری، خانه عباسیان زینت خیابان علوی و کوی سلطان میراحمد کاشان است. خانه‌ای که برخلاف رنگ خاکستری و کویری کاشان، باصفا و پردارو درخت است. خانه عباسیان ۵ حیاط دارد و سبک معماری اش گودال باغچه است، به این معنی که بنا پایین‌تر از سطح کوچه ساخته شده تا هم دسترسی به آب قنات راحتر شود و هم خاصیت عایقی مصالح، خانه را از گرما و سرما حفظ کند.
photo: Marayam Tavakkoli
صد سال پیش هر کدام از ورثه سهم خود را می‌فروشند و تاجر فرش معروفی به اسم عباسیان حیاط بیرونی خانه را هزار تومان می‌خرد و از آن زمان به بعد نامش روی خانه می‌ماند.
خانه عباسیان که اوج هنر معماری و گچ بری را در اتاق هایش می‌توان دید نامزد دریافت جایزه زیباترین و ارزشمندترین بنای مسکونی ایران شده، خانه‌ای که سریال‌هایی مثل خانه‌ای در تاریکی، مسافر ری و ملاصدرا نیز در آن ساخته شده است.
- آدرس: استان اصفهان، کاشان، خیابان علوی
خانه تاریخی آل یاسین
این خانه در اواسط قرن سیزدهم هجری قمری به دستور محمد شاه قاجار برای مرحوم سید پشت مشهدی یعنی محمد تقی حسینی کاشانی عالم و مرجع معروف اواسط قرن سیزدهم ساخته شده است.
photo: Marayam Tavakkoli
خانه از دو قمست کلی اندرونی و بیرونی تشکیل شده است. در کنار در ورودی خانه دو سکو وجود دارد که نام آن «شیخ نشین» یا «پیر نشین» است. پس از گذشتن از مدخل خانه که هشتی ورودی نام دارد به فضایی سر پوشیده با اتاق هایی در پیرامون و دو طبقه می رسیم که در وسط آن حوض آبی وجود دارد.کل این قسمت از ساختمان به بیرونی مشهور است.
در سال ۷۵ تا ۷۶ این خانه بازسازی می شود و بعدها به محل معاونت عمرانی شهرداری کاشان تغییر کاربری می یابد.
- آدرس: اصفهان،کاشان،میدان امام خمینی خیابان امام خمینی
خانه تاریخی منوچهری
خانه منوچهری یک خانه تاریخی در کاشان، ایران است، و در حال حاضر به عنوان یک هتل استفاده می‌شود. معماری اصلی آن به سلسله صفویه بازمی‌گردد.
photo: Unknown
خانه منوچهری با زلزله سال ۱۷۷۸ میلادی تا حدودی خراب شد و در دوره قاجار بازسازی شده است. در سال ۱۳۸۶، خانه خریداری شده و با شماره ۱۹۳۲۷ به ثبت آثار ملی می‌رسد، در حالی که احتیاج به تعمیر داشته است. پس از کار بازسازی بین سال‌های ۱۳۸۶ تا ۱۳۸۹، خانه منوچهری به عنوان یک هتل افتتاح می‌شود. خانه منوچهری در زمره معدود خانه‌هایی است که دارای آب‌انبار بوده است.
- آدرس: استان اصفهان، کاشان، خ محتشم، کوچه ثابت پلاک ۴۹
بازار سنتی کاشان
یکی از جاهای دیدنی کاشان بازار سنتی‌اش است، این بازار دیدنی از اواسط خیابان بابا افضل تا حدود دروازه دولت ادامه پیدا می‌کند و بناهای تاریخی زیادی را در خودش جای داده است.
photo: Unknown
بناهایی از جمله آنها مسجد میدان میر عماد، کاروانسرای میر پنج، زغالی ها، غفار پور، رباط، بروجردی ها، نراقی ها، تیمچه معروف امین الدوله، در بازار میانچال، تیمچه بخشی، تیمچه سید آقا، تیمچه صباغ، آب انبار بالا بازار، آب انبار درب زنجیر، حسینیه سوراخ ریسمان، مسجد کفش دوزها، مسجد بالا بازار، مسجد طمقاچی ها.
هر کدام از قسمت‌های بازار نیز محل فعالیت صنفی خاص است. در یکی از قسمت‌هایش مسگرها و کفش دوزها و رنگرزها فعالیت می‌کنند و از ده ها سال پیش پیشه شان را تا به امروز سرپا نگه داشته‌اند و در بخش دیگری زرگرها، بزازها و خیاط ها. از بازار کاشان می‌توان مهمترین و مرغوب ترین سوغات کاشان مثل انواع شیرینی و عرقیجات را هم خرید.
- آدرس: کاشان، اواسط خ باباافضل تا حدود دروازه دولت
تیمچه امین‌الدوله
از جمله بناهای متعدد فرخ خان غفاری کاشی ملقب به امین‌الدوله، سرای سرپوشیده‌ای است در چهار سوق بازار معروف به میانچال که در سال ۱۲۸۵ ساختمان آن به پایان رسید و دارای سه طبقه بنای مستحکم و مسقف مرتفع با دهانه وسیعی است که نظیر آن بدین عرض و طول و عظمت و باشکوه در جای دیگر دیده نشده، زیرا علاوه بر زیبایی‌های خیره‌کننده و شاهکارهای هندسی که این بنا را ممتاز و در نوع خود بی مانند ساخته، بویژه در استحکام ساختمان و طرح نقشه و معماری آن چنان دقت و مهارتی به کار برده شده که پس از صد سال هنوز کوچکترین رخنه و شکافی در اساس و بنیان این بنا پیدا نشده است و ارزش‌های معماری و فرهنگی آن بر کسی پوشیده نیست.
photo: Unknown
تزئینات هندسی سقف کاروانسرا که بوسیله مقرنس کاری با آجر و کاشی به عمل آمده و به سبک خاص ایرانی طاق‌بندی شده بواسطه نمایش هندسه دقیق و طرح دلپسندش، منظره بسیار جالب و مطبوع و بلکه بی نهایت زیبایی را بدان بخشیده است.
کاروانسرای امین‌الدوله با آنکه ملک خصوصی اشخاص می‌باشد و برای نگاهداری آن از طرف مقامات باستان‌شناسی هیچگونه مراقبت و نظارتی در کار نبوده ولی خوشبختانه بر اثر استوار بودن اساس و بنیان آن، تا کنون احتیاج به هیچگونه تغییر و تصرفی در ابنیه آن پیش نیامده و صد در صد به وضع اسلوب و صورت اولیه خود باقی مانده، مگر آنکه اغلب در و پنجره‌های چوبی آن، که به رسم قدیم ارسی بوده تبدیل به در و پنجره شیشه‌ای شده است.
این کاروانسرا بوسیله دو درب بزرگ چوبی به بازار مربوط می گردد، یک در از چهار سو به صحن کوچک هشت ضلعی و دیگری به صحن بزرگ مربع مستطیل شکل جنوبی و در حقیقت در مجموعه آنها سرای واحدی بوجود آمده که به عقیده کارشناسان فنی، یکی از بهترین شاهکارهای برازنده معماری اصیل ایران در نیمه دوم قرن سیزدهم هجری و نماینده فنون گوناگون این هنر به شمار می رود.
- آدرس: کاشان، تقاطع خیابان باباافضل و میدان کمال الملک، بازار کاشان
آرامگاه محتشم کاشانى
کمال‌الدین سید على بن خواجه میراحمد کاشانى، ملقب به شمس‌الشعراى کاشانى و متخلص به محتشم، از شاعران اوایل عهد صفوى است. وفات وى در سال ۹۹۶ هـ.ق روى داده است.
Photo: Maryam Tavakkoli
وى بیشتر به سرودن مدایح و مراثى اهل بیت مى‌پرداخت و ترکیب‌بند معروف شهداى کربلا از اوست. آرامگاه وى در یکى از محلات مرکزى شهر کاشان موسوم به کوى محتشم واقع شده است. گنبد بقعهٔ کوچک وى با کاشى‌کارى زیبایى مزین شده است. سقف بقعه را با نقاشى‌هاى خوش آب و رنگ زینت داده‌اند. بر دیوارهاى چهار جانب بقعه، هفت بند مراثى محتشم به خط نستعلیق سفید بر زمینه‌اى سرمه‌اى در چهار ردیف روى یکدیگر نوشته و نقاشى شده است. ازارهٔ دیوارها را با کاشى خشتى پوشش داده‌اند. در خارج مقبره و مقابل صفهٔ نامبرده، ساختمان‌هایى مشتمل بر مسجد و حسینیه و آب‌انبارى بزرگ، متصل به یکدیگر، ساخته شده که همگى محفوظ و معمور باقى مانده است.
- آدرس: اصفهان- کاشان- خیابان محتشم
مقبره مولا محسن فیض کاشانی
مقبره مولا محسن فیض کاشانی در ناحیه جنوب غربی کاشان و در کنار گورستان قدیمی فیض،بقعه آرامگاهی علامه محدث ملا محسن فیض کاشانی،از بزرگترین علمای اسلامی قرن ۱۱(ه.ق) قرار دارد.
در قرن ۱۳(ه.ق) به تقاضای ابونصر فتح الله خان شیبانی،شاعر بزرگ عصر قاجار توسط فرهاد میرزای قاجار بناهایی برای آن احداث گردیده است.مولا محسن حکیم فیلسوف،محدث و عارف بزرگ دوره صفوی شاگرد ملاصدرای شیرازی و داماد بزرگ وی بوده است.ملا محسن در فقه و اصول و فلسفه وکلام و حدیث و تفسیر شعر و ادب توانا بوده و آثار زیادی از خود به یادگار گذاشته است.
- آدرس: اصفهان- کاشان- ملامحسن فیض- خیابان شهید اسلامی تبار
آبشار نیاسر
شهر زیبای نیاسر جاذبه های طبیعی و تاریخی شگرفی را در دل خود جای داده، جاذبه هایی بی نظیر که به لطف آنها این شهر مورد توجه بسیاری از گردشگران و علاقمندان به تاریخ و طبیعت قرار می گیرد. واژه نیاسر که متعلق به فارسی کهن می باشد به معنای سایه و سرماست ولی به عقیده برخی به معنی ایستاده نیز می باشد.
Photo: Maryam Tavakkoli
می توان از چشمه تالار (اسکندریه) واقع در کنار چارطاقی (آتشکده ساسانی) به عنوان منبع و سرچشمه این آبشار نام برد. دو سوم از آب این چشمه به آبشار و یک سوم باقی مانده هم به محله نو می ریزد. حجم آب این آبشار در فصل پاییز به حداقل مقدار خود و در فصل زمستان به حداکثرش می رسد.
در آیین میترا آب از اهمیت فوق العاده ای برخوردارست و غسل و شست و شو در میان پیروان آن مرسوم بوده. با توجه به این اعتقادات آتشگاه نزدیک به این آبشار را به پیروان آیین میترا اختصاص می دهند.
در بدنه این آبشار استالاکتیت ها و استالاکمیت های فوق العاده ی به چشم می خورند که به دلیل پدیده های انحلال سنگ آهک توسط جریان های زیرزمینی در طی سالیان متوالی به وجود آمده است.
البته بروز این پدیده به دلیل سنگ های بدنه و آبراه هایی است که از جنس آهکند. از یکی از جذاب ترین مراسمی که در نزدیکی این آبشار انجام می شود، می توان به قربانی کردن اهالی محله های سرکمر و بره زن در روز عید قربان در آن اشاره کرد. این مردم قربانی های خود را در کنار این آبشار می کشند و خون آن را به آب می ریزند تا به همراه آب آبشار به قسمت های دیگر جاری شود.
آنها معتقدند انجام این کار باعث افزایش خیر و برکت و پرآبی خواهد شد. در نیاسر مراسم گلاب گیری هرساله از اواسط اردیبهشت تا اواسط خرداد برگزار می شود از این رو در این بازه زمانی گردشگران بسیاری به این منطقه سرازیر می شوند.
- آدرس آبشار نیاسر کاشان: اصفهان- کاشان- نیاسر- محله سرکمر
آتشکده نیاسر
در مرتفع ترین نقطه روستای نیاسر ساختاری باستانی به چشم می خورد، ساختاری که از آن به عنوان چهار طاقی یا آتشکده نیاسر یاد می شود و با یک گنبد در ۲۸ کیلومتری غرب شهر کاشان در استان اصفهان استوار گردیده است.
Photo: Maryam Tavakkoli
این بنا، بنایی است چهار گوش با ابعاد ۱۴ در ۱۴ با چهار پایه که بر روی پلانی مربعی شکل استوار گردیده است، در واقع این پایه ها از گنبد بنا حفاظت می کنند و آن را در جایگاه خود حفظ می نمایند.
در واقع دو نظریه در مورد قدمت این ساختار باستانی ارائه می شود، بر اساس نظریه اول این ساختار در واقع یک آتشگاه زرتشتیان بوده که آتش آن از فواصل بسیار دور هم قابل رویت بوده است.
در واقع این آتشگاه با نقشی نمادین به عنوان پناهگاهی از آتش مقدس حفاظت می نموده. اما نظریه دوم داستانی دیگر را روایت می کند که بر اساس آن این ساختمان یک رصدخانه باستانی بوده و از آن به عنوان تقویم باستانی ایران باستان استفاده می شده است.
بر اساس پژوهش های اختر شناسی، این چهار طاقی یکی از بناهای نجومی و تقویمی است که به عنوان تقویم آفتابی کاربرد داشته، در تقویم آفتابی زمان با استفاده از سایه های ایجاد شده توسط پرتوهای خورشیدی در هنگام طلوع و غروب آفتاب محاسبه می شود.
در واقع تقویم آفتابی مسئول ثبت آیین های زمانی بوده است. این بنا با نام آتشکده نیاسر در سال ۱۳۱۷ (دوره ساسانی) به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده.
- آدرس: اصفهان نیاسر جاده کاشان به دلیجان، ابتدای روستای نیاسر
شهر زیر زمینی نوش آباد
این شهر را می توان جزء عجیب ترین شهرها به حساب اورد، زیرا کاملا در زیر زمین قرار دارد. شهری که خود مردم این دیار ان را بنا کرده اند و حتی معماری خاصی نیز در آن به کار برده اند. شهری اعجاب برانگیز که هنوز باستان شناسان به دلیل اصلی حفر این شهر نرسیده اند.
Photo: Maryam Tavakkoli
اما باید بگویم این شهر زیرزمینی شامل سه قسمت می باشد که کمترین عمقش سه متر و بیشترین عمقش شانزده متر می باشد. شاید بتوان گفت این شهر زیر زمینی، جایی برای فرار از گرمای تابستان و یا نوعی پناهگاه برای فرار از دشمن بنا شده باشد.
باید گفت که این منطقه عجیب با هر هدفی که حفر شده است، بیانگر هوش و ذکاوت مردمان این منطقه می باشد. این مکان دیدنی در فاصله ی هشت کیلومتری شهر کاشان قرار گرفته است و نکته قابل اهمیت و حیرت انگیزی که در باره این شهر کهن می توان بیان کرد، این است که این منطقه دارای قلعه های بسیار و حتی مساجد نیز می باشد که همین مساجد سرنخ خوبی است تا بفهمیم که این شهر در دوره پس از اسلام ساخته شده است.
- آدرس: استان اصفهان، کاشان، نوش آباد
قلعه کهن نوش آباد
این قلعه مربوط به دوره سلجوقیان -دوره تیموریان- دوره صفوی است و در شرق شهر تاریخی نوش‌آباد واقع است، داخل شهر واقع شده و این اثر در تاریخ ۷ مهر ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۶۱۴۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.
Photo: Maryam Tavakkoli
این قلعه از مستحکم‌ترین و زیباترین قلعه‌های دفاعی از مصالح خشت و گل است. در راستای شرقی–غربی و با دیواره‌های ضخیم ۴ تا ۵ متری و وسعتی بیش از یک هکتار و با ۹ برج دیده‌بانی بنا گردیده‌است. برخی آن را از آثار دورهٔ سلجوقی و ایلخانی می‌دانند، ضمن آنکه گنجینه‌ای از مسکوکات دورهٔ صفوی در آن پیدا شده و از دورهٔ قاجار محل سکونت خاندان فرزین بوده‌است.
- آدرس: استان اصفهان، کاشان، نوش آباد
کویر و کاروانسرای ابوزیدآباد
کویر ابوزید آباد بخشی از بیابان بزرگ بند ریگ در شمال ابوزید آباد و شمال شرقی کاشان است. مثل هر تکه ی دیگر از کویر ، اوج زیبایی آن در سکوت عمیق، لابه لای تپه های شنی ِ داغ ِ روان اش و چشم اندازهای وسیع و بی نظیرش نهفته است. در سفر به کویر ابوزیدآباد می توانید آرامش ِ بودن در کویر و حس راه رفتن بر تپه های شنی را تجربه کنید و علاوه بر آن از کاروانسرای صفوی (که به دلیل موقعیتش در گذشته اهمیت بسیاری داشته)، آب انبار و شهر زیرزمینی اویی بازدید کنید.
شهر زیرزمینی اوئی با نحوه تهویه خاصش زیر سطح شهر نوش آباد قرار داشته و قدیمی ترین شهر زیرزمینی دنیا محسوب می شود که تاریخ آن به قبل از اسلام و احتمالا اوایل دوران ساسانی می رسد. اویی که کاملا به صورت دستکن ساخته شده، به دلیل نقشی که در حفظ جان مردم و دفاع از شهر در مواقع خطر داشته است به وسعت چندین هزار متر مربع و زیر بافت قدیمی نوش آباد قرار گرفته و تا سطح امروزی آن نیز کشیده است.
- آدرس: کاشان- ابوزیدآباد- میدان دولت- خیابان صفوی- هتل کاروانسرای ابوزید آباد
روستای ابیانه
روستایی با چشم انداز های جذاب و متفاوت که به تنهایی تبدیل به قطب گردشگری در استان کاشان شده است. ویژگی های منحصر به فردی که این روستا دارد، باعث شده است که گردشگران بسیاری در فصل تابستان به این روستا قدم بگذارند.
Photo: Maryam Tavakkoli
دلیل اینکه این روستا در تابستان بیشتر مورد استقبال قرار می گیرد، به خاطر نعمت آب وهوای مطبوع و خنکی است که خداوند به این منطقه داده است. خانه های این روستا به دلیل شرایط متفاوت روستا، همگی بر دامنه کوه بنا شده اند و همین نوع معماری بخصوص باعث جذابیت این روستا شده است.
معماری این خانه ها به گونه ای است که پشت بام هر خانه حیاط خانه دیگری است. همان طور که در ابتدا بیان کردم این روستا دارای قدمت کهن می باشد که آثار تاریخی فراوانی از جمله آتشکده و مساجد قدیمی در خود جای داده است.
مردم این روستا به دور از هیاهوی شهری و بدون تغییر پوشش خود هنوز لباس های محلی خود را بر تن دارند و زنان انها هنوز هم روسری هایی که به چار قد معروف است می پوشند و با صفا وصمیمیت مثال زدنی در کنار هم زندگی می کنند.
- آدرس: اصفهان، نطنز، روستای ابیانه
قلعه های ابیانه
در اطراف ابیانه و بر بالای بلندی سه قلعه دفاعی ایجاد گردیده است. اکنون آثار باقی مانده از این سه قلعه مشهود است.در بررسی از آثار بجای مانده از این سه قلعه با نام های قلعه پایین (هرده) قلعه بالا (پل) در قسمت شمالی و قلعه یسمون در جنوب مشهود است که ابتدا قلعه پایین (هرده) بنا گردیده است.
Photo: Maryam Tavakkoli
در زمان بعدی و بعلت نیاز به امنیت بیشتر قلعه بالا (پل) را بنا کرده اند و فاصله که بر بلندی ارتفاعات مشرف به روستا وجود دارد حدود ۵۰۰ متر است. ضخامت دیوارها از پایه ۸۰ سانتیمتر تا یک متر است. ارتفاع دیواره ها هر چه بالاتر می رود ضخامت آن کاهش می یابد و بلندی دیوارها ۴ الی ۵ متر است که در سطوح با شیب تندتر بلندی دیوار از ۵ متر بیشتر می شود.
در ساخت دیوارها از سنگ و گل خاک رس به رنگ قرمز استفاده شده است. در ساختن قلعه دوم (قلعه پل) از سنگهای درشت تر و مناسب تر استفاده شده و در ساخت دیوارها دقت عمل بیشتر بکار رفته است ولی قدمت قلعه پایین (هرده) بیشتر است.
قلعه ای که در جنوب روستا قرار دارد بعد از دو قلعه مذکور ساخته شده است با این تفاوت که دیوار دو قلعه در کنار هم با سنگ و گل سرخ ساخته شده اما قلعه سوم که به قلعه یسمون معروف است قسمت عمده دیوارهای قطور و بلند آن با گل و پایه سنگ بنا گردیده و دارای چهار برج دیده بانی است.
- آدرس: اصفهان، نطنز، روستای ابیانه
دریاچه نمک آران و بیدگل
این دریاچه در ۳۵ کیلومتری آران و بیدگل که از توابع کاشان است وجود دارد. دریاچه ای وسیع که ۶۴۷کیلومتر وسعت آن است. دریاچه ای منحصر به فردکه قسمتی از آن به کویر زیبای مرنجاب ختم می شود، قسمتی دیگر از دریاچه را پارک ملی کویر گرفته است و فضایی دیگر از دریاچه را کوه های سفید آب و سواد کوه در بر گرفته است.
photo: Unknown
همین شرایط جغرافیایی متفاوت است که این دریاچه را تبدیل به چشم اندازی کم نظیر و رویایی کرده است. نمک های بسیاری که روی هم انباشته شده اند اشکال مختلفی را به وجود آورده اند که باعث به وجود آمدن منظره ای زیبا شده است. جاذبه های این شهر تمامی ندارند.ا ین شهر علاوه بر نعمت های متعددی که دارد دارای آبشاری بسیار دیدنی به اسم نیاسر می باشد.
- آدرس: اصفهان، کاشان، مرنجاب، دریاچه نمک آران و بیدگل
مشهد ارهال کاشان
در ۴۲ کیلومتری غرب کاشان در روستای مشهد اردهال که امروزه به نام غیاث آباد شناخته می شود، بقعه متبرکه امام زاده سلطان علی فرزند امام محمد باقر واقع شده است.
photo: Unknown
حضرت سلطان علی بن امام محمد باقر (ع) یکی از چهار امامزاده معلوم النسب مدفون در ایران است. امام پنجم شیعیان در اوایل قرن دوم هجری به دعوت اهالی فین و کاشان، فرزندش علی را برای تبلیغ دین اسلام و ارشاد مردم این نواحی به منطقه می فرستد.
خبر به گوش ارقم شامی که در آن زمان از طرف حکـام اموی، فرمانـروای قم بود می رسد.وی در سال ۱۰۶ هجری سپاهی را برای قتل حضـرت سلطان علی به منطقـه میفرستد و آن حضرت سرانجام در یک جنگ نابرابر که ۱۳ روز طول کشید، همراه یارانش در منطقه ییلاقی اردهال به شهادت می رسد.
هرسال در دومین جمعه مهر ماه، اهالی شهر کاشان و روستاهای اطراف، درمشهد اردهال جمع می شوند تا در مراسمی با نام قالی شویان که نمادی از شستن خون علی بن محمد باقر است، شرکت کنند. آنها در این مراسم، در حالی که چوبهایی در دست دارند، قالی‌ای را در چشمه می شورند و به صحن حرم باز می گردانند.
Photo: Unknown
آرامگاه سهراب سپهری شاعر، نویسنده و نقاش معاصر ایران نیز در روستای مشهد اردهال و در صحن امام زاده سلطان علی بن محمد باقر واقع گردیده است. این شاعر مهم و نامدار در سال ۱۳۵۹ در گذشت.
- آدرس: اصفهان کاشان ۴۲ کیلومتری غرب کاشان
کویر مرنجاب
کویر مرنجاب در شمال شهرستان آران و بیدگل در استان پهناور اصفهان واقع شده است که از شمال به دریاچه‌ی نمک آران و بیدگل، از شرق به کویر بند ریگ و پارک ملی کویر، از غرب به کویر مسیله و دریاچه‌های نمک حوض سلطان و حوض مره و در نهایت به شهرستان آران و بیدگل از سمت جنوب منتهی می‌شود.
Photo: Maryam Tavakkoli
گفته می‌شود نام این کویر را شاه عباس صفوی انتخاب کرده است. بعضی نیز می‌گویند که کندن چاه و قنات و رسیدن به آب شیرین در این کویر کاری بسیار طاقت‌فرسا و سخت بوده، به همین دلیل قبلا به آن «مرد رنج آب» می‌گفتند که رفته رفته تغییر کرد و به مرنجاب تبدیل شد.
درست یا غلط امروزه مرنجاب یکی از بهترین جاذبه‌های گردشگری ایران محسوب می‌شود. وقتی پا به این کویر می‌گذارید، احتمالا محو زیبایی آن خواهید شد و این مورد را مرهون طبیعت جذابش است.
- آدرس: اصفهان، شمال شهرستان آران و بیدگل، کویر مرنجاب.
قمصر کاشان
شهرستان قمصر کاشان در ۲۵ کیلومتری جنوب کاشان و در ۴۰ کیلومتری شمال غربی نطنز واقع شده است قمصر از نظر حدود جغرافیایی در محدوده سیاسی و اداری استان اصفهان بوده و به لحاظ تقسیمات استانی زیر مجموعه شهرستان کاشان است.
نام قدیم این ناحیه قم سر بوده و از این منطقه جاده ابریشم عبور می کرده است و از دیر باز راهی برای رسیدن به سیلک بوده است قمصر یکی از قطب های تولید عرقیات گیاهی و گلاب در ایران است؛ که گلاب آن حتی در کشور های خارجی نیز شناخته شده بوده و دارای شهرت جهانی می باشد. این دره ناحیه ای کاملا سرسبز مشتمل بر درختان میوه با تنوع و درختچه های گل محمدی می باشد. قمصر را پایتخت گل و گلاب گیری می نامند و همه ساله در فصل بهار خصوصا اردیبهشت ماه می توانید شاهد جشنواره های باشکوه گلاب گیری در این شهر باشید شهرداری نیز امکانت خوبی برای مسافرین مهیا می نماید.
- آدرس: کاشان، ۳۰ کیلومتری جنوب کاشان، قمصر.
امیدواریم توانسته باشم دی این مطلب به صورت کامل و ویژه در مورد کاشان و دیدنی‌هایش مطالب کاملی آورده باشد؛ لطفا در بخش دیدگاه ها نظر خود را در مورد این شهر و یا هر نقطه‌ای که امکان دارد از قلم ما جا افتاده باشد، بیان کنید.
