ناپیر مالکوم – نویسنده کتاب سفرنامه یزد
ناپیر مالکوم نویسنده کتاب سفرنامه یزد، یا یک سال در یک شهر ایران فرزند ژنرال سر جورج مالکوم و برادرزاده سر جان مالکوم مؤلف مشهور کتاب تاریخ ایران و فرستاده انگلیس به ایران در عهد فتحعلی شاه قاجار، در سال ۱۸۷۰ در هانلی کستل در ایالت ورسسترشایر انگلستان به دنیا آمد. او تحصیلات دانشگاهی خود را در کالج هیلیبری و سپس آکسفورد به پایان رساند و موفق به اخذ درجه لیسانس در سال ۱۸۹۳ و فوقلیسانس در سال ۱۸۹۷ شد. مالکوم در سال ۱۸۹۴ به عنوان خادم کلیسا و سپس در سال ۱۸۹۵ در مقام کشیش به خدمت کلیسای انگلستان درآمد.
او از همان سال ۱۸۹۴ به عنوان دستیار کشیش در کلیسای سنت آندروز اکلستون و بعد از آن در کلیسای اعلای سنت جان بروگتون خدمت کرد. مالکوم در سوم مارس سال ۱۸۹۸ به عضویت انجمن تبلیغی کلیسا پذیرفته شد و به دنبال آن به ایران سفر کرد؛ و روز دهم اکتبر سال ۱۸۹۸ وارد ایران شد. او بعد از چند سال تلاش در راه ترویج آئین مسیح و تأسیس یک کلیسا در یزد در هفدهم فوریه سال ۱۹۰۴ ناگزیر شد برای بهبود سلامتی خود به انگلستان بازگردد؛ اما بعد از گذشت چند ماه در سی و یکم مارس سال ۱۹۰۵ مجدداً به ایران بازگشت و به شیراز سفر کرد. مالکوم سرانجام در پانزدهم اکتبر سال ۱۹۰۷ ایران را برای همیشه ترک کرد و از بیست و یکم ژانویه سال ۱۹۰۸ از خدمت در انجمن تبشیری کلیسا کنارهگیری نمود. مالکوم در بیست و یکم اکتبر سال ۱۹۲۱ بر اثر بیماری کمخونی مهلک درگذشت. نامزد او اورانیا لاتهام یکی از نخستین پزشکان زن در انگلستان بود. او همراه مالکوم عازم ایران شد و برای جلوگیری از طرح شایعات همواره با حفظ یک روز فاصله بعد از مالکوم سفر میکرد. آنها در سال ۱۹۰۱ در ایران ازدواج کردند. کار پزشکی او در ایران بسیار مورد احتیاج بود و گفته شده که بیمارستان انجمن تبشیری کلیسا در یزد طی سال ۱۹۰۰، ۵۰۰/۳۶ بیمار را مداوا کرد. لاتهام مؤلف کتابی است به نام کودکان ایران که در سال ۱۹۱۱ در لندن منتشر شد.
مالکوم و لاتهام صاحب پنج فرزند شدند که نخستین آنها در طفولیت درگذشت. جورج مالکوم فرزند ارشد و تنها پسر آنها در ایران متولد شد و بعدها در کسوت مبلغین مسیحیت درآمد و به شهر دزداب در منطقه بلوچستان سفر کرد. دختران مالکوم و لاتهام هلن، اگنس و جین نام داشتند.فعالیتهای مبلغان مذهبی در ایران و دنیای اسلام و دیگر سرزمینهای جهان، بخشی بنیادین از مجموعه فعالیتهای استعماری جهان غرب طی قرون اخیر است که تاکنون تمامی ابعاد و زوایای آن مورد پژوهش قرار نگرفته است. از زمان افزایش قدرت کلیسا در طول دوران قرون وسطی و انباشت سرمایه در دستگاه کلیسا، دربار پاپ به سرمایهگذاری در راه ترویج آئین مسیح در دیگر سرزمینها روی آورد که این امر به یکی از عوامل مهم شروع عصر اکتشافات جغرافیایی تبدیل شد و در نتیجه آن به تدریج با توسعه نفوذ حکومتهای کاتولیک مذهب اروپایی در قارههای آسیا، آفریقا و آمریکا و به دنبال آن پیدایش جریانهای شرقشناسی و اسلامشناسی، تبلیغ مسیحیت به صورت بخش اساسی و ثابت برنامههای استعماری کشورهای اروپایی در سایر نقاط جهان درآمد.
ناپیر مالکوم، یکی از اولین مبلغان «انجمن تبلیغی کلیسا» در شهر یزد است که با شروع فعالیت این انجمن در یزد در سال ۱۳۱۶ق/۱۸۹۸م وارد این شهر شد و حدود پنج سال در شهر یزد به سر برد و حاصل تجربیات و اندوختههای خود را بعد از بازگشت به انگلستان در کتابی با عنوان پنج سال در یک شهر ایرانی منتشر کرد. مالکوم در این کتاب آشکارا از اهداف و آمال استعماری مبلغان مذهبی سخن میگوید. از این رو این اثر برای روشن کردن نیات استعماری و ضد اسلامی مبلغین مسیحیت در ایران از ارزش به سزایی برخوردار است.
نسل اول مبلغان مسیحیت طی سدههای چهاردهم تا هجدهم میلادی عمدتاً از کشورهای کاتولیکمذهب اروپا بودند. با افول تدریجی قدرت این کشورها و ظهور قدرتهای استعماری چون انگلستان و هلند، مبلغان مسیحی و پرتستان نیز وارد عرصه تبشیر و در حقیقت استعمار فرهنگی شدند. یکی از نخستین انجمنهای تبلیغ مسیحیت پروتستان، «انجمن تبلیغی کلیسا» است که به منظور گسترش مذهب پروتستان در اواخر سده هجدهم میلادی/دوازدهم هجری قمری در انگلستان تأسیس شد و تا به امروز به عنوان یکی از مهمترین و فعالترین انجمنهای تبلیغ مسیحیت در نقاط مختلف جهان مقام خود را حفظ کرده است. فعالیت این انجمن در ایران از نیمه اول قرن سیزدهم هجری قمری/ نوزدهم میلادی آغاز شده و تا دوران انقلاب اسلامی ادامه داشت.
ناپیر مالکوم یکی از اولین مبلغان این انجمن در یزد است که با شروع فعالیت این انجمن در شهر یزد با سفر دکتر وایت در سال ۱۳۱۶ق/۱۸۹۸م، مقارن سالهای سلطنت مظفرالدین شاه قاجار، به اتفاق همسرش و چند ماه پس از دکتر وایت وارد یزد شد. وی در حدود پنج سال در یزد به سر برد و حاصل تجربیات و اندوختههای خود را بعد از بازگشت به انگلستان در کتابی با عنوان پنج سال در یک شهر ایرانی منتشر کرد. کتاب مالکوم بعد از بازگشت وی به انگلستان دو بار در لندن (۱۹۰۵ و ۱۹۰۷) و دو بار در نیویورک (۱۹۰۵ و ۱۹۰۸) به چاپ رسید
موضوع: سفرنامه یزد
نویسنده: ناپیر مالکوم
حجم: ۱۴.۶ مگابایت
تعداد صفخات: ۲۲۷ صفحه
[download id=”1429″]
۳ نظرها